داستان خانه تاریخی نصرتیان; ساختمان جامنده در محله سفیدرود می گذشت

یکی از جمله این خانه های تاریخی می توان به عمارت نصرتیان اشاره کرد که چند سال پیش توسط اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان خریداری و همزمان با هفته میراث در سال 1397 به میراث فرهنگی تبدیل شد. ساختمان اداری شهرستان لنگرود

بازتاب آنلاین، خانه تاریخی نصرتیان در منطقه جاده پشته لنگرود در دو فاز مرمت و به عنوان ساختمان اداری میراث فرهنگی شهرستان لنگرود مورد استفاده قرار می گیرد.

مهری شیرمحمدی در ایسنا نوشت: از پل سفالی لنگرود به سمت منطقه راه پشت پیاده می روم. اگرچه اکنون “راه پشته”، یکی یکی از محلات قدیمی و متراکم شهرستان لنگرود است، اما حدود دو قرن پیش سپیدرود از حاشیه این روستا گذشت و به دریا رسید. حالا تخت سپیدرود عوض شده و تنهاست یکی از میان بازوهای رودخانه در ولسوالی پیشته می گذرد. در این منطقه هنوز خانه هایی با سقف های سفالی وجود دارد که یادآور گذشته این شهر بندری است. شاخه های متعدد رودخانه از میان محله های قدیمی شهر لنگرود می گذرد و در انتهای محله سالی پاکه به هم می رسد و در باتلاق و بندر چمخاله به دریا می ریزد.

«راه پیشه»، «انزلی محله» و «فشکلی محله» از مناطق قدیمی لنگرود هستند که مرز جغرافیایی آن رودخانه لنگرود است. مثلاً یک طرف رودخانه را «راه پیشه» و طرف دیگر را «انزلی محله» می‌گویند. در گذشته بارها و مسافران از طریق این رودخانه و سرشاخه های آن توسط قایق های محلی به نام «لوتکا» جابه جا می شد. و زمانی که لنگرود صاحب بندر بود و تجارت ابریشم در این شهر رونق زیادی داشت، خانه های تجار و ثروتمندان عمدتاً در حاشیه رودخانه ساخته می شد تا بتوانند از فرصت این آبراه برای حمل و نقل استفاده کنند. کالاهای آنها این خانه‌ها عمدتاً با مصالح پایدار ساخته شده‌اند و بنابراین حتی بدون مجوز بازسازی تا سال‌ها دوام خواهند داشت.

یکی از جمله این خانه های تاریخی می توان به عمارت نصرتیان اشاره کرد که چند سال پیش توسط اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان خریداری و همزمان با میراث فرهنگی به ساختمان اداری میراث فرهنگی لنگرود تبدیل شد. هفته در سال 2018. در تعطیلات نوروزی درب این ساختمان دو طبقه به روی گردشگران باز شد و علاقه مندان می توانستند آن را از نزدیک ببینند. یکی خانه های تاریخی لنگرود را ببینید.

یادآور می شود، پنج شهر دارای بافت تاریخی در استان گیلان وجود دارد که پس از تایید وزارت کشور و شرکت بازآفرینی کشور، بافت تاریخی آنها باید حفظ شود. بر این اساس مسئولان متولی موظف به حفظ این پارچه ها هستند و اعطای مجوزهای نوسازی نیز باید بر اساس ضوابط خاصی انجام شود. اما در عمل شاهد بوده ایم که در سال های اخیر، بناهای تاریخی در روند نوسازی بافت های فرسوده تخریب شده اند و تنها چند بنای تاریخی در این پنج شهر باقی مانده است.

شهر لنگرود یکی از این تعداد 5 شهر تاریخی هستند. روزی روزگاری شهری بود با برکه ها و باتلاق های طبیعی یکی یکی از شهرهای تحت کنترل کیاییان (حکام محلی شرق گیلان قبل از صفویه) بوده است. این شهر در دوره صفویه و تا دوره قاجاریه یکی گیلان یکی از مهم ترین شهرهای ابریشم بود. در زمان نادرشاه افشار اولین کشتی جنگی به دستور نادرشاه در این شهر ساخته شد. و در ساحل چمخاله امروزی لنگرود دارای بندری است که کالاهای تجاری از آن به اروپا صادر می شده و یا از روسیه به لنگرود وارد می شده است. به همین دلیل شهر لنگرود به دلیل وجود تجار مختلف بسیار ثروتمند بود و البته خانه های اعیانی زیادی در آن ساخته شد.

بنای تاریخی نصرتیان یکی یکی از بناهای قدیمی در بافت تاریخی لنگرود است و در زمینی به مساحت 400 متر مربع ساخته شده است. قسمت اصیل آن در دو طبقه ساخته شده و با احتساب طبقه همکف مساحتی در حدود 200 متر مربع دارد. آنطور که کارشناس اداره میراث فرهنگی لنگرود توضیح می دهد: این بنا در گذشته متعلق به خانواده نصرتیان بوده و اداره کل میراث، صنایع دستی و گردشگری در سال 1397 تصمیم به خرید این بنا و مرمت و بازسازی فاز اول آن گرفته است. این ساختمان . 6 میلیارد ریال هزینه شد.

با این حال، وقتی از نزدیک به این ساختمان نگاه می کنم، متوجه می شوم که هنوز راه زیادی تا پایان مرمت باقی مانده است. طبقه همکف عملا بسته است و پشت پنجره ها می توان دید که مصالح ساختمانی در این طبقه ذخیره شده است. کارشناس اداره میراث فرهنگی لنگرود اجازه عکاسی از طبقه دوم را نمی دهد. این طبقه در عمل دفتر مدیریت بنای تاریخی شهرستان لنگرود می باشد. از ظاهر مشخص است که اولین مرمت انجام شده است. رنگ های متفاوت چوب روی پل کف و همچنین در و پنجره های طبقه همکف نشان از تعویض آن دارد. در معماری بومی گیلان، خانه بر روی صندلی چینی ساخته می شد و با یک اتاق خالی، کف بنا را با تخته های چوبی می پوشاندند که به آن «پل کوبی» می گفتند. این روش برای کاهش رطوبت مورد استفاده قرار گرفت.

از پشت پنجره های چوبی می توان منطقه پیشته و رودخانه لنگرود را دید. و خانه های سفالی که هنوز آن سوی رودخانه و در منطقه انزلی سالم مانده اند. به گفته منابع مکتوب، اصطلاح «انزلی محله» به زمانی برمی گردد که به دستور نادرشاه افشار، صنعتگران و نجاران را از شهر انزلی به لنگرود آوردند و در این مکان مستقر کردند تا کشتی های جنگی برای مبارزه با مردم بسازند. راهنمای انگلیسی “کاپیتان التون”.

نزدیک بنای تاریخی نصرتی، یکی یکی از مدارس قدیمی لنگرود است. دیوار حیاط این بنا در کوچه منتهی به مدرسه دارای طاق‌هایی قوسی با سنگ‌تراشی آجری معروف به «قزاق» است که نشان می‌دهد اثری از دوره قاجاریه است. اما از طرفی دیوار حیاط بتنی است و نشان می دهد که حیاط به مرور زمان کوچک شده است. وقتی محل شیروانی و شیب سقف ساختمان را بررسی می کنم، معلوم می شود که شیب در حیاط همسایه است و این در معماری بومی گیلان بعید است و بر اساس تجربه می توان حدس زد که ساختمان بزرگتر بوده و احتمالاً در دوره های بعدی از مساحت آن کاسته شده است.

به گفته معاون اداره کل میراث فرهنگی گیلان، عمارت تاریخی نصرتیان لنگرود در دو فاز مرمت شد. محمدرضا امیری نژاد می افزاید: در فاز اول وام خرید اولیه و مرمت در سال 1397 صادر شد و در فاز دوم بازسازی و مرمت این بنای تاریخی انجام شد. مرداد سال گذشته به اتمام رسید و با اختصاص سه میلیارد و 500 میلیون ریال، مرمت و بازسازی این بنا را آغاز کردند. وی افزود: در فاز دوم عملیات تعمیر پل چوبی، کف ساختمان و راه پله، گازرسانی ساختمان، نصب دودکش و بهسازی حیاط انجام شد. امیری نژاد ابراز امیدواری کرد: در سال جدید اعتبارات لازم برای تکمیل مرمت عمارت نصرتیان تخصیص داده شود تا بازسازی این عمارت به پایان برسد.