نگاهی به ناکامی های کمال تبریزی در دهه هشتاد و نود به بهانه اکران فیلم جدیدش 18 مرداد | آقا کمال با «دنداز» به اوج برمی گردد؟
وقتی نام کمال تبریزی به میان می‌آید، ذهنمان به سراغ آثار درخشانی چون «شیدا»، «لیلی با من است»، «دوران کشی»، «فرش باد»، «گاهی به آسمان نگاه می‌کند» و «مارمولک» می‌رود. ; کارگردانی که خاطرات مهمی از خود به جای گذاشته و سهم مهمی در سینمای کمدی ایران دارد. با این حال، بیشتر کارهای او پس از «مارمولک» فیلم ها و سریال های قابل توجهی نبودند. شاید اگر «زمین کهن» به دردسر نمی افتاد، تعداد ناکامی های تبریزی اینقدر زیاد نمی شد. می توان گفت تنها اثر قابل قبول او در دهه 1990 «طبقه حساس» بود که البته نظرات متفاوتی درباره آن وجود داشت. از چهارشنبه 18 مرداد، اکران فیلم «دوستنداز» به کارگردانی کمال تبریزی آغاز می شود. باید دید این فیلم می تواند پس از مدت ها خاطرات خوب آثار موفق این کارگردان را تکرار کند. به بهانه اکران این فیلم نگاهی داریم به ناکامی های این کارگردان در گیشه و شبکه خانگی.
به گزارش پی ام آپ، در میان آثار کمال تبریزی، سریال «سرزمین کهن» با نام جدید «سرزمین مادری» هنوز پخش نشده و «خیابان های ساکت» هم پخش نشده است.
از رئیس جمهور جایزه نگیرید. سال تولید: 1387
کمال تبریزی این فیلم را در سال 1386 با نام «پاداش» ساخت اما سال ها توقیف شد و سرانجام در سال 1393 با نام «به رئیس جمهور پاداش ندهید» اکران شد. فروش خوبی نداشت و با فروش 380 میلیونی رتبه 30 جدول اکران سال 94 را به خود اختصاص داد، تبریزی در این فیلم قصد داشت با شوخی و کنایه به نقد برخی مسائل سیاسی بپردازد. شخصیت اصلی فیلم یکی از مدیران ارشد کشور بود که عازم مکه بود. منافق بود و اتفاقات غیرمنتظره ای برایش رخ داد که برخی مربوط به حج و برخی مربوط به مدت اقامت وی در هتل بود. «از رئیس جمهور جایزه نگیرید» تلاش نافرجامی برای انتقاد از برخی مسئولان بود، اما خبری از ظرافت های دیگر کار تبریزی نبود. تبریزی در مصاحبه های خود می گوید تیزبینی ممیزی اجازه نمی دهد مفهوم خود را به درستی منتقل کند. در هر صورت فیلم موفقی نبود.
land racer سال تولید: 1389
«Ground Runner» در سال 2009 تولید شد اما تا اینکه اردیبهشت ماه 2015 فرصتی برای اکران نداشت. این فیلم برای اولین بار در گروه فیلم Arte y Experiencia اکران شد و آمار فروش رسمی آن فاش نشد. از آنجایی که «دونده زمین» سال ها توقیف بود، ذهن ها به این سمت می رفت که شاید تبریزی کار جسورانه ای کرد. اما جدای از اشارات مستقیمش به تنبلی مردم ایران، این فیلم اثری خسته کننده است. بیشتر آن صرف تلاش معلمی در شهری می شود که می خواهد مردم را بیدار کند. آنها حتی مجبور نیستند حرکت کنند و غذا و نوشیدنی در دسترس است. «دونده زمین» قصد دارد از تنبلی مردم و سوء استفاده برخی از قدرت ها انتقاد کند، اما از این طریق گرفتار اغراق می شود.
سریال Idol سال تولید: 2013
اولین تجربه سریال سازی کمال تبریزی در شبکه نمایش خانگی «بت» بود که شکست خورد. در ابتدا بینندگان زیادی با او روبرو شدند اما هر چه پیش رفت با افت بیننده مواجه شد. کافی است به یاد بیاوریم که «بت» در ابتدا قرار بود در سه فصل 13 قسمتی تولید شود، اما شکست آن باعث توقف تولید فیلمسازان شد. خیلی ها منتظر بودند ببینند تکلیف گریم سنگین و متفاوت محسن تنابنده در نقش یک پیرزن چه می شود اما با وجود پتانسیل زیاد، سریال به جایی نرسید. دلیل اصلی جذاب نبودن ماجراهای سریال بود. او شخصیت های کارتونی خلق کرده بود اما بستر مناسبی برای این شخصیت ها طراحی نشده بود.
طعم شیرین فانتزی. سال تولید: 2014
شانزدهمین فیلم کمال تبریزی یک اثر سفارشی درباره لزوم حفظ محیط زیست بود. این فیلم در سال 1393 با فروش 570 میلیون تومانی در رتبه بیست و سوم جدول فروش قرار گرفت. در این سال 17 فیلم بیش از یک میلیارد تومان فروختند. بزرگترین مشکل این فیلم عدم علاقه به داستان بود. «طعم شیرین خیال» کاملا شخصی سازی شده بود و هیچ درامی در آن وجود نداشت. دیالوگ های گلدارشت، بازی های پرحاشیه و در نهایت جملات گیرا در طول فیلم جایی برای ارتباط مخاطب باقی نمی گذاشت. البته کمال تبریزی معتقد بود این فیلم ممیزی شده و دیالوگ ها عوض شده است.
امکان مینای دندان. سال تولید: 2014
«امکان مینا» وارد تاریخ گروهک منافقین شد و برای این کار داستان زندگی زن و شوهری را دستمایه قرار داد. این فیلم در سال 95 اکران شد و تنها 423 میلیون تومان فروخت. در نهایت، رتبه 42 جدول فروش سال را به خود اختصاص داد و باکس آفیس آن بیش از 15 میلیارد از فیلم اول، “فروشنده” فاصله داشت. «امکان مینا» در جشنواره فیلم فجر با واکنش منفی منتقدان و مخاطبان مواجه شد و این نارضایتی در اکران مردمی نیز ادامه داشت. این فیلم بر مبنای تاریخی-عاشقانه روایت می شد، اما یک بار رنگ جاسوسی به خود گرفت و حماسی به پایان رسید. کمال تبریزی در این فیلم نه تنها نتوانست رضایت انبوه مخاطب را جلب کند، بلکه نتوانست نظر منتقدان را نیز جلب کند.
سنگ مرمر سال تولید: 2016
«مارموز» مضمونی سیاسی – اجتماعی دارد. فیلم درباره شخصی به نام قدرت الهه صمدی است که کاستی ها را تحمل نمی کند و دست به اقدام می زند و اینگونه افراط می کند. این فیلم در سال ۱۳۹۶ در مجموع ۶ میلیارد تومان فروخت. ایراد قابل توجه «مارموز» این است که تفنگش را به سوی همه نشانه می رود و جایگاهش را در این «بازار آشفته» مشخص نمی کند. در این فیلم هم چپ و هم راست، سیاستمداران خارجی، سیاستمداران داخلی و … مورد نقد قرار می گیرند. فیلم به عنوان یک اثر سینمایی نیز دارای ایرادات اساسی است. سرعت فیلم مرموز به دلیل نداشتن داستان کامل و شوخی های همراه در اواسط پایین می آید و مخاطب را خسته می کند. تاکید کارگردان بر رفتار اغراق آمیز شخصیت قدرت، شعارها، افتادن در دام شوخی های احمقانه و …. از مواردی است که باعث ضعف «مارمز» شده است.
ما همه با هم هستیم سال تولید: 2017
کمال تبریزی پربازیگرترین فیلم را منتشر کرد که روی کاغذ رکورد زده بود. اما در عمل این اتفاق نیفتاد و فیلم در نهایت کمی بیش از 10 میلیارد تومان فروخت. این اتفاق نمونه خوبی از عدم موفقیت یک فیلم با وجود ستاره است و داستان خوب و دستمزد مناسب از تعداد بازیگران بیشمار مهمتر است. لیلا حاتمی، مهران مدیری، جواد عزتی، ویشکا آسایش، پژمان جمشیدی، مهران غفوریان، محمدرضا گلزار، مانی حقیقی و… از بازیگران مهم این فیلم بودند که حضورشان برای فروش آن ذره ای سود نداشت.
«دشدنز» به کارگردانی کمال تبریزی و تهیه کنندگی محمد آفریده بر اساس فیلمنامه ای از فرزاد فخری زاده و با بازی هدی زین العابدین، رضا کیانیان، حبیب رضایی، رویا نونهالی، همایون ارشادی و امید نعمتی.
