فاطمه حاجی‌طریها: قبل از اینکه کودک در هیئت حضور پیدا کند، باید مقدمات را فراهم کنیم.
بر این اساس “جمعیت«فاطمه حاجی‌طریها، دانشجوی ارشد روان‌شناسی اسلامی (مثبت) و دانشجوی پایه سوم معارف اسلامی قزوین با اشاره به اینکه طراحی اولیه و مهم‌ترین طراحی هیئت‌های مذهبی ویژه بزرگسالان بوده و هست، گفت: در حالی که حضور کودکان در هیئت‌های مذهبی امری ضروری و ضروری است. اما آداب دارد. اگر حضور بچه ها در هیئت بدون مقدمات و ابزار انجام شود، به جای انتقال معرفت و محبت اهل بیت(ع) و به جا گذاشتن خاطرات خوب و خوش، تجربه ای تلخ و تاریک برای بچه ها به جا می گذارد.
وی در ادامه توضیح داد: تک فرزند سالم نیست! جوهر کودک حرکت و تلاش است. ما باید برای به حداکثر رساندن طول عمر کودک روی تخته اقدامات احتیاطی انجام دهیم. به عنوان مثال: «اسباب بازی های ساده» مانند برگه های رنگ آمیزی، کاردستی های ساده و امثال آن کودک را برای مدتی مشغول می کند. اما گاهی اوقات آرزو می‌کنیم که ای کاش اسباب‌بازی‌ها را با خود نمی‌بردیم: به عنوان مثال، اسباب‌بازی‌های خاصی که کودکان دیگر دلتنگ آنها هستند. یا اگر کودک دیگری آن را از فرزند ما بگیرد، به احساس مالکیت فرزندمان لطمه می زند. آن را به تخته سیاه نبرید.
این کارشناس گفت: در انتخاب اسباب بازی به معیارهای مهم دیگری نیز توجه کنیم؛ اسباب‌بازی‌ها صدا و مزاحمت ایجاد می‌کنند، مانند ماشین‌ها یا اسلحه‌ها که در حین بازی صدا ایجاد می‌کنند. نه برای دیگر عزاداران. حمل و نقل آسان است. فرصت هایی را برای سایر کودکان فراهم کنید تا درگیر شوند و کسی را برای بازی پیدا کنند.
وی خاطرنشان کرد: همراهی اقوام یا دوستانی که با فرزندمان رابطه خوبی دارند از یک سو بار مراقبت از کودک را بر دوش چند نفر می اندازد و همچنین خاطره ای خوش از سفر برای کودک باقی می گذارد. پدران نباید از زیر بار مراقبت از فرزندان خود در هیئت مدیره شانه خالی کنند. پدران نیز باید با افزایش مهارت، صبر و بردباری خود در این امر مهم سهیم باشند تا مادران نیز از معارف اهل بیت(ع) بهره مند شوند.
حاجی تحریحا تصریح کرد: خوابیدن کودک در ساعات قبل از مراسم باعث می شود که او اجتماعی تر شود و کمتر عذرخواهی کند. اگر انرژی کودک ما کاملاً تمام شده باشد و استراحت نکرده باشد، عملاً قادر به همراهی و شرکت در هیئت نیست: بهتر است از شرکت در هیئت خودداری کنیم یا یکی از والدین در مراسم شرکت کند و دیگری در خانه با کودک بماند. والدین نیز باید در مقابل تخته استراحت کنند تا انرژی و توانایی همراهی و راهنمایی کودک سرزنده در هیئت را داشته باشند.
حضور کودکان در هیئت با آمادگی قبلی
وی ادامه داد: گاهی والدین فراموش می کنند که حضور کودک سر سفره با حضور کودک در خانه مادربزرگشان متفاوت است. برای حضور موفق و موثر کودک در هیئت باید مانند یک سفر کوتاه به تمهیدات و مقدمات فکر کرد. به عنوان مثال: قبل از خروج کودکان از خانه، باید با آرامش به توالت بروند. همراه داشتن شلوار و لباس اضافی ضروری است. برای هر کودک یک بطری آب و مقداری غذا همراه داشته باشید. یک پتو یا ملحفه نازک هم برای خواب کودکان و هم به عنوان تشک هنگام خوردن و آشامیدن کودک کاربرد دارد.
این کارشناس خاطرنشان کرد: بسیاری از کودکان را دیده ام که گرسنه از خانه سر سفره آورده می شوند. بارها تجربه کرده ام که بچه های گروه فقط یک لقمه نان می خواستند، معلوم است که این بچه ساعت ها چیزی نخورده است. استقبال و تاثیر کودک گرسنه از تخته کاملا منفی و ناراحت کننده است. وقتی بدن کودک با نیازهای اولیه اش مشغول است، امکان اوج گرفتن و پرواز روح وجود ندارد. این اختلال معمولاً با بهانه‌گیری رخ می‌دهد. بنابراین قبل از اینکه سراغ تخته سیاه برویم باید نارسایی قلبی کودک را در خانه بشناسیم.
گفت: غذا خوردن در کشتی به خصوص در تخته های بلند خوب است. فقط باید مراقب باشیم که غذای معطری که سایر کودکان و حتی بزرگسالان دوست دارند نباشد. ثانیاً چیز خاصی نباشد که همه نتوانند آن را بپزند. سوم: حسینیه و مسجد را کثیف نکنید. اگر می توانیم کمی بیشتر از نیاز فرزندانمان غذا بخوریم. تا امکان اهدای هدایا و مداحی به دیگر عزاداران فراهم شود. اگر می خواهیم فرزندمان سخاوتمند باشد، به او غذا بدهیم تا توزیع کند و به بچه های حاضر تقدیم کند.
این کارشناس که مادر سه فرزند است در ادامه تصریح کرد: کثیف گذاشتن محل اثر غیرمستقیم ضد تربیتی دارد. حمل برف پاک کن دستی یا نپتون مخصوصاً زمانی که بچه های زیادی همراه خود داریم و مشارکت دادن بچه ها در نظافت می تواند تأثیر خوبی داشته باشد. چه خوب است که وقتی فرزندمان سفره می اندازد به امام حسین علیه السلام بگوییم: من فرزندم را از آن سن خادم جامعه قرار دادم. دستش را بگیر تا تا آخر عمر از تو جدا نشود».
انتخاب تابلو و مکان مناسب
وی خاطرنشان کرد: در اکثر شهرها ارگان های مختلفی وجود دارد که به ما امکان رای می دهد. بیایید در نظر بگیریم: «بهترین تخته برای حضور کودک چیست؟» و «کجای گروه بنشینیم تا فرزندمان همراهی بیشتری داشته باشد؟» چند شاخص و نکته مهم برای پاسخ به این سوالات وجود دارد.
این دانش آموز پایه سوم معارف اسلامی تصریح کرد: الگوی «هیئت کودک» و «حسینیه کودک» الگوی بسیار مناسبی است که در شهرهای مختلف آزمایش شده و نتایج خوبی را به همراه داشته است. مثلا هیئت شباب الحسن یزد یک نهاد مستقل است و در حاشیه هیئت بزرگسالان نیست که مخاطبان اصلی آن کودکان و جوانان هستند. در این پنل از قرائت قرآن و سخنرانی گرفته تا مداحی و نقالی، با توجه به مقتضیات سنی مخاطبان اصلی، کودکان و نوجوانان، پیشرفت صورت می گیرد.
وی افزود: هیئتی را انتخاب کنیم که بچه ها را بپذیرد و بچه ها و والدین کوچکترین تذکری دریافت کنند.متاسفانه سالمندان به دلیل تحمل کم مادران جوان گاهی اوقات سختگیرانه برخورد می کنند که همین امر باعث می شود همه خانواده از دیدن چنین مکان هایی بی رغبتی کنند.
حاجی طاهریها تصریح کرد: تابلویی را انتخاب کنیم که با حوصله فرزندانمان سازگاری داشته باشد. این بدان معنی است که مدت زمان آن نباید خیلی طولانی باشد و نباید به طور جدی زمان و روال خواب را مختل کند. هیئتی را برای پیوستن انتخاب کنید که نماز و دعای باز ندارد. در جایی بنشینیم که شلوغ و شلوغ نباشد و چه بهتر که بچه ها فرصت بازی و ورزش داشته باشند. مخصوصاً وقتی که صدای مراسم از سر میز پخش می شود. روی تخته نزدیک بلندگو یا جایی که صدا بلند است ننشینید، زیرا به زودی سطح تحمل کودکان به پایان می رسد. میزی را انتخاب کنید که سرویس بهداشتی داشته باشد و به محل برگزاری مراسم و جلسه نزدیک باشد.
کودک چقدر در مهد کودک می ماند؟
وی ادامه داد: این روزها بحث های زیادی در مورد مهدکودک که کودکان را در حاشیه تخت بزرگسالان نگه می دارد و کیفیت آن مطرح شده و فضایی برای گفت وگوهای علمی و منطقی و دقت در ابعاد مختلف این پدیده فراهم شده است.
این کارشناس تصریح کرد: نباید با سپردن بچه ها به مهدکودک فقط فضا را برای حضورمان راحت کنیم و کاری برای تربیت کودکمان در مهدکودک انجام نداده باشیم. فراموش نکنیم که باید خیلی تلاش کنیم تا بچه هایمان خوب باشند. بچه بدون تلاش و تمرکز پدر و مادر، نه قرآن می آموزد، نه اهل بیت می شود، نه هنرمند می شود، نه ورزشکار می شود.
وی افزود: نوشتن یک نسخه برای همه بچه ها و همه تخته ها درست نیست. نمی توان برای همه کودکان و همه گروه ها «مهد بائی ناهوکان حرام» یا «مهد واجب» تجویز کرد. هم شخصیت و هم ویژگی های فردی کودک در حل این مشکل بسیار موثر است. اعم از اعضای و شنوندگان کمیته قدیم و جدید، کیفیت سخنرانی ها و مداحی ها، کیفیت سالن اصلی کمیته و کیفیت مهدکودک از مربیان و فضا گرفته تا برنامه و محتوای مهدکودک از ویژگی های غیر قابل انکار است.
این دانش آموز سطح سوم آموزش و آموزش اسلامی گفت: “نکته اصلی این است که اگر مهدکودک محتوای مربوط به عشق آهل البیت (ع) را با روش ها ، ابزارها و قالب هایی که برای سن فرزند ما مناسب است ، فراهم می کند ، پس از آن خوب است که فرزند ما برای بخش کوچکی از کودکان و نوجوانان برای بخش کوچکی از زمان ابتلا به ابتلا به ابتلا به DISTIONS در نوع DISTARTENS باشد.”
انتقال بین نسلی فلسفه عزاداری
وی تصریح کرد: به تعبیر رهبر انقلاب: «در این آشفته بازار صداهای مختلف فضای مجازی و کثرت رسانه های موجود، یک صدا در این صداهای مختلف منزوی شده است و آن صدای انتقال دانش نسلی و خانوادگی است.» پدران و مادران به فرزندان خود چیزهای زیادی یاد دادند. خیلی از مردم ما یعنی می توان گفت اکثریت هستند [آنها]اطلاعات دینی آنها، دانش دینی آنها از طریق زبان و رفتار والدینشان به آنها منتقل می شد. این صدا امروز ضعیف تر شده است» (1402/04/21)
حاجی تحریحا تصریح کرد: حضور در سفره لازم است اما کافی نیست. نقش اساسی عبادت خانه و خانواده و گفتگوی دو نفره با فرزندان درباره اهل بیت علیهم السلام و هیئت را نباید فراموش کرد. با اقامه دعای خانواده در خانه خود، برکت و نور اهل بیت را در خانه های خود جاری کرده ایم، فرزند شاهد همان خانه و خانواده و همان نگاه و احساس والدین خواهد بود.
وی ادامه داد: گاهی لازم است به رفتار خود و سایر عزاداران از منظر کودک نگاه کنیم و سعی کنیم به شبهات و سوالاتی که ممکن است داشته باشند پاسخ دهیم. فکر نکنید که “او الان بچه است و نمی فهمد”. برای مثال لازم است دلیل گریه را به اختصار توضیح دهیم. همچنین باید سعی کنیم جلوی کودکان گریه نکنیم.
این کارشناس خاطرنشان کرد: گاهی سکوت در برابر سؤالات معنوی کودک، کودک را به این فکر می رساند که «تخته گچی جای خوبی نیست!» چون پدر و مادرم را به گریه می اندازند!» کودک منطق پاسخگویی به این سؤالات را ندارد. در نهایت می توان از هیئت و حتی اهل بیت علیهم السلام که جانم را فدای آن ها کردم، بیزاری جست.
حاجی طاهریها در خاتمه گفت: یکی دیگر از پاسخ های کاربردی به این سوال شرکت در اعیاد و جشن های اهل بیت علیهم السلام است تا بچه ها بتوانند همین مردم و فضا و اذکار را درک و مشاهده کنند، غرق در شادی و سرور شوند و حتی برای اهل بیت علیهم السلام شادی کنند. بیایید با برگزاری اعیاد و میلاد سعی کنیم محبت به اهل بیت (ع) را در دل بچه ها بگنجانیم.
