به مناسبت 96 سالگی ژاله علو

ایسنا: ژاله علو که امروز 96 ساله شد، همیشه گفته است که تمام تلاش خود را برای انجام کارش با صمیمیت، صداقت و عشق انجام داده است.

ژاله علو در سال 1306 در محله سنگلج در خانواده ای با ارزش به دنیا آمد. پدرش با اینکه نظامی بود، ذوقی هنری داشت و علاقه داشت دخترش ادبیات کشور را بشناسد، به همین دلیل از هفت سالگی که مدرسه را شروع کرد، کتاب های حافظ، سعدی و شاهنامه او را خواند و او را به آشنایی تشویق کرد. با اشعار بزرگترین های کشور

او که مستقیماً از دبستان وارد رادیو می‌شد و برنامه‌های خود را اعلام می‌کرد، می‌گوید: «آن زمان به میدان ارک می‌رفتیم و گویندگان آن‌ها را به رادیو می‌بردند که استودیو پخش داشت و بیشتر برنامه‌ها پخش می‌شد. پخش زنده؛ یعنی اگر زنده یاد صبحی مهتدی می آمد قصه بگوید یا زنده یاد رشید می آمد سخنرانی می کرد، زنده پخش می شد.

علو تحصیل را در دبستان «نواختران» در خیابان شاهپور آغاز کرد و دوره راهنمایی را در مدرسه «خسرو خاور» به پایان رساند. مدتی به دبیرستان رفت و به دلیل علاقه به هنر، آموزشگاه بازیگری را پی ام آپ کرد. در آکادمی بازیگری نزد اساتید بزرگی چون هایک گارگاش، دکتر نامدار که معلم بیان بود و بانویی سوئیسی که معلم بدن و حرکت بود، درس خواند. در همان هنرستان شاگرد چهره هایی چون محمد نوری، معز دیوان فخری و… شد. و اولین حضورش را روی صحنه تئاتر تجربه کرد.

طوسی حائری، معلم ادبیات دبیرستان، اولین فردی بود که صدای زیبای این نوجوان را کشف کرد. او که یکی از اولین مجریان زن رادیو بود، به دانش آموز نوجوانش پیشنهاد داد که برنامه رادیویی را امتحان کند. ژاله علو اولین حضور خود در رادیو را با اعلام برنامه ها آغاز کرد و بعدها ساکن این خانه شد. فضای صمیمی رادیو او را مانند سایر همکارانش کرده بود.

ژاله علو در دوران شکوه خیابان لاله‌زار که چراغ‌های تئاتر و سینما روشن بود، اولین تجربه‌های جدی خود را در عرصه تئاتر در تماشاخانه فردوسی انجام داد.

خود او در گفت و گوی تاریخ شفاهی سایت آرت (سایت تاریخ شفاهی هنرمندان) درباره این دوران گفت: «عبدالحسین نوشین (پدر تئاتر مدرن ایران) رفته بود و گروهش به دنبال همکار بودند و دکتر. نامدار به من معرفی کرد.» مدتی بعد می خواستند نمایش «آقا محمدخان» را در تئاتر «تهران» روی صحنه ببرند، به دنبال او رفتند و او را برای ایفای نقش «آمینه» خواهر فتحعلی شاه و برادرزاده آقا محمد پی ام آپ کردند. خان. بعدها در نسخه سینمایی به کارگردانی صادق و منصور بهرامی همین نقش را بازی کرد.

او علاوه بر فعالیت در تئاتر فردوسی و تهران، به تئاتر فرهنگ نیز دعوت شد و در دو سه نمایش در این تئاتر کار کرد. در این تئاتر بود که هنرمندانی چون هوشنگ سارنگ، بدری هورفر، علی اصغر گرمسیری، لرتا هایراپتیان، نوشین و… جدیت در کار را به او یاد دادند. برای آنها، تئاتر هرگز عادی نبود.

در سال 1927 با جدیت بیشتری به کار خود در رادیو ادامه داد. اولین برنامه رادیویی او با پرویز خطیبی بود و بعدها با مهدی قاسمی، نصرت الله محتشم، عزیزالله حاتمی همکاری کرد. با همکاری محتشم برنامه «داستان شب» را پایه گذاری کردند. علو از اولین استوری شب با محتشم کار کرد و یکی از اعضای ثابت برنامه رادیویی شد. با نمایش هایی مانند «داستان شب» و رادیو، کار رادیویی رونق گرفت و او نیز این محیط گرم را خانه خود دید و در آثار متعدد رادیویی حضور یافت.

اگرچه تصویر این بازیگر در رادیو دیده نمی شد، اما در مقابل میکروفون رادیو همان طور که روی صحنه بود. به قول خودش: «من هیچ وقت جلوی میکروفون گریه نکردم. اول به باور خودم و بعد به باور مخاطب فکر کردم. خنده من هم واقعی بود.» در دهه 40 به عنوان کارگردان رادیو وارد شد و کم کم دوبله را امتحان کرد و آنجا ماند.

ژاله علو که از نسل طلایی صداپیشگان ایرانی است، تبلیغات زیادی در سینما و تلویزیون انجام داده است. سوفیا لورن یکی از مشهورترین بازیگرانی است که در مورد او صحبت کرده است.

دهه 50 برای او با شعر همراه بود. در کودکی با سعدی و حافظ و اندکی بعد با مولانا در این دهه به سرودن شعر پرداخت و برخی از اشعار او در کتاب «زنان شعر ایران» به چاپ رسید.

ورود او به سینما با اسماعیل کوشان بود. همین معلم در دوران جوانی نامدار او را به کوشان معرفی کرد. کوشان آن زمان فیلم میترا را منتشر کرده بود. «طوفان زندگی» اولین فیلمی است که حضور در مقابل دوربین سینما را تجربه کرد و بعدها با کارگردانانی چون هوشنگ کاووسی، علی کسمایی همکاری کرد.

بازی در فیلم طوقی باعث شد با علی حاتمی همکاری کند. او همچنین در فیلم «صدا صحرا» با نادر ابراهیمی همکاری داشت. علو در سال های پس از انقلاب در فیلم هایی چون «زمان از دست رفته» به کارگردانی پوران درخشنده، «مامان مامان» به کارگردانی داریوش مهرجویی، «حادثه» شهرام اسدی، «آدم برفی» به کارگردانی داود میرباقری، «سلطان مسعود» بازی کرد. اثر کیمیایی، «جنگ نفتکش ها» ساخته محمد بزرگ نیا و… به حضور خود در اکران بزرگ ادامه داد.

او یکی از خاطره انگیزترین بازی های خود را با بازی در نقش خاله لیلا در سریال روزی روزگاری مقابل خسرو شکیبایی انجام داد. علو این روزها فیلم «فصل ماهی سفید» را روی اکران دارد که محمدرضا فروتن نیز در آن به ایفای نقش پرداخت.

روابط عمومی موزه دل سینما بخشی از گفت و گوی تاریخ شفاهی موزه با این هنرمند را منتشر کرده است که وی در آن به کنار گذاشتن تدریجی کار سینمایی در اواخر دهه 1930 اشاره می کند و می گوید: در آن دهه کیفیت کار من. متفاوت بود و دیگر من نبود، آنها مرا دوست داشتند و دوست نداشتند و کارم محدود به رادیو و دوبله بود. من ناظر دوبلاژ بودم و برنامه های مختلفی را در رادیو کارگردانی می کردم. در دهه 50 در چند فیلم بازی کردم و بعد از آنها در سریال های امیرکبیر و روزی رزگاری، گالشه ها و بخش چهار جراحی نیز حضور داشتم، اما به کار دوبله ادامه دادم و در سال 58 از رادیو بازنشسته شدم.

وی با بیان اینکه خیلی از هنرمندان بودند که دیگر ذائقه شان را نخواهیم داشت، گفت: البته هنوز هم هنرمندانی داریم که قابل توجه و قابل احترام هستند، اما یاد یاران از دست رفته وقتی خاطرات را مرور می کنیم بسیار عزیز است. دوستانی بودند که در رادیو، دوبله، فیلم و تئاتر همکار و همکار بودند، کارمان را دوست داشتیم، با عشق کار می کردیم و با هم اثری خلق کردیم که مردم روزی دیدند و شنیدند و در خاطرشان ماندگار شد و حتی بعد از سال ها می گویند ما با صدای تو بزرگ شدیم.

وی همچنین به همکاران خود اشاره کرد و گفت: یادم هست روزی یکی از مجلات از من درباره خانم سکره آزاد سوال کرد و من در جواب گفتم که ایشان با عشق کار خود را شروع کردند و عشق خود را در کار خود به کار گرفتند زیرا هنر و عشق از هم جدا نیستند. . او زندگی خوبی داشت و با شکوه و عظمت درگذشت. من معتقدم مرگ وحشتناک و دردناک نیست بلکه پروازی باشکوه است و خوشا به حال کسانی که با شکوه پرواز می کنند.

آلو تاکید می کند که؛ تمام تلاشم را کردم تا کارم را با صداقت، صداقت و عشق انجام دهم و همیشه مردم را دوست داشتم. به همین دلیل مردم با من خوب هستند و این بهترین پاداش برای من است.