باورهای غلط خود را در مورد سرماخوردگی اصلاح کنید!/جزئیات

یکی از اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه در مورد سرماخوردگی و علل شایع آن باورهای مختلفی وجود دارد، گفت: برخی از این باورها درست و برخی دیگر از اساس اشتباه است.

به گزارش ایسنا، دکتر افشین منیری با اشاره به اینکه تشخیص آنفولانزا از سرماخوردگی دشوار است، گفت: سرماخوردگی تقریباً همیشه بدون ایجاد مشکل جدی می گذرد، در حالی که آنفولانزا می تواند عوارض جدی تری مانند عفونت ریه ایجاد کند.

وی افزود: تشخیص آنفولانزا در مراحل اولیه می تواند به درمان مناسب آن و احتمالاً پیشگیری از عوارض ثانویه آن کمک کند.

این استاد دانشگاه هشدار داد: اگر فرزند شما به دلیل یک بیماری زمینه‌ای در معرض خطر عوارض ثانویه باشد، تشخیص زودهنگام آنفولانزا ممکن است فرصت درمان بهتر را فراهم کند.

او با تاکید بر اینکه استفاده خودسرانه از آنتی بیوتیک ها برای درمان سرماخوردگی یا آنفولانزا اقدامی کاملا بی ربط خواهد بود، گفت: آنتی بیوتیک ها باکتری ها را از بین می برند، سرماخوردگی و آنفولانزا توسط ویروس ها ایجاد می شود و ویروس ها گروهی از میکروب ها هستند که هیچ شباهتی به باکتری ها ندارند.

اردوغان با اشاره به اینکه والدین نگران به پزشکان فشار می آورند تا برای بهبودی فرزندانشان آنتی بیوتیک تجویز کنند، گفت: واقعیت این است هیچ آنتی‌بیوتیکی از آموکسیی‌سیلین‌ها گرفته تا آزیترومایسین به بهبود سرماخوردگی یا آنفلوانزا کمکی نخواهد کرد، نکته اینجاست که اثربخش نبودن تنها دلیل عدم استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های غیرضروری نیست چرا که داروها می‌توانند عوارض جانبی ناخوشایندی مانند اسهال و دل‌پیچه هم داشته باشند و باکتری‌های عامل بیماری، به تدریج می‌توانند نسبت به داروها مقاوم شوند و این درمان عفونت‌های باکتریایی واقعی را دشوارتر می‌کند.

این متخصص بیماری های عفونی ادامه داد: از سوی دیگر، اگر کودک شما به علت سرماخوردگی یا آنفلوانزا دچار عارضه‌ ثانویه‌ای شود که شامل عفونت ریوی و باکتری‌ها باشد، آن‌وقت ممکن است آنتی‌بیوتیک مفید واقع شود، برای مثال، اگر او دچار عفونت گوش، برونشیت یا سینه‌پهلو شود آنتی‌بیوتیک (با نظر پزشک) می‌تواند اثربخش باشد.

او با بیان اینکه فقط ویروس سرماخوردگی می تواند باعث سرماخوردگی شود، گفت: سرد بودن بدن به خودی‌خود نمی‌تواند شما را بیمار کند، اما سرد و خیس شدن بدن می‌تواند موجب فعال شدن یک ویروس خفته یعنی ویروسی که در حال حاضر در سیستم بدن شما وجود دارد بشود و باعث شروع علامت‌های بیماری شود.

به گفته منیری، محققان بر این باورند که خنک کردن بدن باعث انقباض رگ‌های خونی در بینی می‌شود که باعث قطع خون گرم می‌شود که گلبول‌های سفید ضد عفونت را تامین می‌کند.

وی افزود: بسیاری از مردم حامل میکروب‌های سرماخوردگی هستند، اما سرد شدن بدن می‌تواند دفاع در مقابل اثرات قرارگیری در معرض میکروب را دشوارتر کند، بنابراین به مقدار معمول لباس بپوشید، خود را خشک نگه دارید و سایر توصیه‌های افراطی را کنار بگذارید.

این متخصص بیماری‌های عفونی با اشاره به اینکه افراد ۱۰۰ درصد سالم هم تسلیم ویروس‌های سرماخوردگی می‌شوند، خاطرنشان کرد: در یک پژوهش انجام‌شده، حدود ۹۵ درصد از داوطلبانی که ویروس سرماخوردگی در بینی‌شان وارد شد، به ویروس آلوده شدند، با این حال، تمام کسانی که به یک ویروس سرماخوردگی آلوده می‌شوند، در عمل سرما نمی‌خورند و فقط حدود ۷۵ درصد از داوطلبانی که آلوده شدند، علامت‌های سرماخوردگی را نشان دادند.

به گفته این عضو هیئت علمی دانشگاه برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهد که ایمنی کمتر بدن، برای مثال به علت داشتن یک بیماری مزمن یا استرس می‌تواند علامت‌های سرماخوردگی را بدتر کند، اما یک کودک سالم هم به راحتی می‌تواند به یکی از حداقل ۲۰۰ ویروس مختلفی که باعث سرماخوردگی می‌شود آلوده شود.

وی با اشاره به اینکه واکسن آنفلوانزا و آنفلوانزای خوکی از ویروس‌های غیرفعال یعنی کشته‌شده ساخته شده‌اند و غیرممکن است که کسی از یک ویروس مرده بیمار شود، اضافه کرد: اما اگر هر کدام از عوارض جانبی ابتلا به آنفلوانزا مثل تب، درد، سوزش، ورم یا قرمزی در محل تزریق واکسن را داشتید، بدانید این علامت‌ها در واقع واکنش‌هایی به تزریق واکسن هستند.

منیری ادامه داد: دریافت واکسن آنفولانزا به همان اندازه که برای بزرگسالان اهمیت دارد برای کودکان نیز مهم است. اکثر پزشکان واکسیناسیون سالانه آنفولانزا را برای خردسالان، سالمندان و کودکان از شش ماهگی و ترجیحاً دیرتر توصیه می کنند. شهریور و اوایل مهر می توان ماه را به گونه ای تزریق کرد که بدن زمان کافی برای ایجاد ایمنی قبل از شروع کامل فصل آنفولانزا داشته باشد.

وی با بیان اینکه کودکان زیر 5 سال به ویژه در مقابل آنفولانزا آسیب پذیر هستند، ادامه داد: این کودکان در معرض خطر بالایی برای ابتلا به عوارض جدی ثانویه ناشی از آنفولانزا مانند عفونت شدید ریه هستند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان اینکه بسیاری از افراد بر این باورند که خوردن مکمل ویتامین C با دیدن اولین نشانه سرماخوردگی، مکیدن قرص‌های مکیدنی «روی» یا زینک همزمان با شروع گلودرد یا تقویت سیستم ایمنی بدنشان با مکمل‌های گیاهی، همیشه جواب می‌دهد، توضیح داد: یافته‌های اندکی برای پشتیبانی از هر کدام از این درمان‌ها وجود دارد و مشکل اینجاست که پژوهش‌های زیادی نیز وجود دارند که اثربخشی آنها را رد می‌کنند، در داروخانه‌ها داروهای بدون نسخه زیادی را پیدا می‌کنید که بر این مکمل‌ها متکی هستند.

وی خاطرنشان کرد: در اولین سال رفتن به مهدکودک، بچه‌ها واقعا بیشتر از بچه‌هایی که در خانه نگه داشته می‌شوند، احتمال ابتلا به سرماخوردگی دارند، اما طبق پژوهشی که روی تعداد زیادی کودک انجام شد، خطر ابتلا به این عارضه وقتی کودک همچنان رفتن به مهدکودک را ادامه می‌دهد، کاهش می‌یابد و پس از یک سال حضور در مهد، این کودکان دیگر نسبت به کودکانی که در خانه می‌مانند احتمال و ریسک بیشتری برای ابتلا به سرماخوردگی ندارند.

منیری با اشاره به اینکه قرار گرفتن زودهنگام با میکروب ها می تواند فواید طولانی مدتی نیز داشته باشد، افزود: مطالعات نشان می دهد کودکانی که در پیش دبستانی های بزرگتر تحصیل می کنند در سال های بعد تا 13 سالگی کمتر سرما می خورند. بدیهی است که بدن آنها در برابر اکثر ویروس های سرماخوردگی ایمن است.

وی تصریح کرد: درست است که ویروس سرماخوردگی از طریق هوا پخش می‌شود، به‌ویژه زمانی که فرد بیمار سرفه یا عطسه می‌کند، اما این تنها یکی از راه‌هایی است که ویروس مربوطه قربانی بعدی خود را پیدا می‌کند.

وی ادامه داد: ویروس ها می توانند دست های شما را نیز آلوده کنند، اگر به چیزی که ویروس روی آن وجود دارد مانند گوشی، اسباب بازی یا دست دوستتان دست بزنید، ویروس هایی که به دست شما می چسبند به راحتی از راه های مختلف وارد بدن شما می شوند. برای مثال، اگر چشم‌ها، بینی یا سایر نقاط ورودی خود را لمس کنید، ویروس‌های سرماخوردگی می‌توانند به پوست سرایت کنند یا برای مدت طولانی روی سطوح دیگر زنده بمانند.

وی به باور غلطی که برای کاهش علامت‌های سرماخوردگی بین بسیاری از بزرگسالان است اشاره کرد و افزود: بسیاری بر این باورند که داروهای بدون نسخه برای کاهش احتقان بینی، آبریزش بینی و سرفه خصوصا برای کودکان زیر شش سال موثر است و عوارض جانبی مضری هم ندارد، اگر فرزند شما زیر شش سال است، می‌توانید علامت‌های بیماری مثل تب را با استامینوفن اطفال و درمان‌های خانگی ایمن تسکین دهید ولی تجویز دارهای ضداحتقان فقط بر عهده پزشک کودک شماست.

بنابر اعلام روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی این متخصص بیماری‌های عفونی در پایان، هشدار داد: داروهای بدون نسخه می‌تواند برای کودک شما خطرناک باشند، بویژه هنگامی که به اشتباه، مقداری بیش از دوز توصیه‌شده به کودک خورانده شود که در این مورد نیز لازم است با پزشک کودک مشورت کنید.

علاوه بر اثرات جانبی مانند خواب‌آلودگی یا بی‌خوابی، ناراحتی معده و خارش یا کهیر، بچه‌ها می‌توانند دچار اثرات جانبی جدی مانند ضربان قلب سریع، تشنج و حتی مرگ شوند