بانک جهانی در گزارشی با ارائه تصویری از اقتصاد ایران و تحلیل شرایط اقتصاد ایران در سالهای 2022 تا 2023 به این موضوع پرداخت.
بانک جهانی در این گزارش به تحلیل شاخص های مختلف اقتصادی از جمله رشد اقتصادی و تورم و همچنین وضعیت سایر شاخص ها و بخش های اقتصادی پرداخته است و در بخشی از این گزارش توضیح داده شده است که چگونه شرایط اقتصادی ایران در سال جاری منجر به افزایش فشار بر ایران خواهد شد. ذخایر ارز خارجی. .
4 عامل موثر بر قیمت دلار
در این گزارش آمده است: «در مواجهه با انتظارات تورمی، فشارهای ارزی و کسری بودجه رو به رشد، پیشبینی میشود که تورم همچنان بالا بماند و نرخ تورم در اقتصاد ایران در سال آینده به 49.6 درصد برسد.» افزایش تورم به پایان رسید. به بانک جهانی یکی از عواملی است که منجر به افزایش قیمت ارز می شود.
اما عوامل دیگری نیز بر قیمت دلار تاثیرگذار است. در ادامه این گزارش پیش بینی می شود از یک سو تقاضای جهانی نفت کاهش یابد و از سوی دیگر روسیه صادرات نفت خود را افزایش دهد. افزایش تولید نفت همراه با کاهش تقاضا باعث کاهش درآمدهای نفتی ایران و پایین ماندن تراز حساب جاری ایران می شود. این شرایط به معنای کاهش درآمدهای نفتی است که یکی دیگر از عوامل مهم تاثیرگذار بر قیمت ارز است.
اما این همه ماجرا نیست. این گزارش پیش بینی می کند که خروج سرمایه از اقتصاد ایران در سال آینده شتاب بیشتری بگیرد. جدای از این مشکل، ایران به ذخایر ارزی خود دسترسی نخواهد داشت. خروج سرمایه از یک سو و عدم دسترسی به منابع خارجی از سوی دیگر به معنای افزایش فشار بر ذخایر ارزی ایران است.
آمارهای مختلف خروج سرمایه از اقتصاد ایران را تایید می کند و نشان می دهد که نرخ خروج سرمایه از ایران افزایش یافته است. از سوی دیگر تحریم ها و شرایط اقتصادی داخلی به سمتی رفته است که مانع جذب سرمایه های جدید به ایران شده است. این مشکل مانع از ورود سرمایه های جدید به اقتصاد ایران شده و نرخ رشد اقتصادی ایران برای چندین سال متوالی پایین مانده است. این در حالی است که در برنامه هفتم توسعه تاکید شده است که اقتصاد ایران برای رشد اقتصادی 8 درصدی سالانه به 10 میلیارد یورو سرمایه جدید نیاز دارد.
از سوی دیگر، به گفته مقامات مختلف، ایران منابع ارزی متعددی در کشورهای مختلف دارد و دولت با وعده آزادسازی این منابع توانسته قیمت دلار را در بازار آزاد کاهش دهد. اما همین چند هفته پیش بود که بخشی از این منابع مسدود شده تخصیص یافت. 7 میلیارد دلار از منابع مسدود شده توسط ایران در کره جنوبی بالاخره آزاد شد. اما به ایران نرسید. این منابع آزاد شده به قطر رفت تا در قالب کمک های بشردوستانه به ایران برسد. مشکلی که نشان می دهد اقتصاد ایران نمی تواند به آزادسازی این منابع امیدوار باشد.
پیش بینی قیمت دلار از منابع داخلی
دولت از ابتدای سال جاری توانسته قیمت دلار را کنترل کند. دلار در کانال میانی از 55000 تومان تا امروز شروع به کار کرد. اما از ابتدا خرداد خبر احتمال احیای توافق هسته ای قیمت دلار را به زیر مرز 50 هزار تومان رسانده و آن را نگه داشته است. در سه ماه گذشته قیمت دلار در کانال بین 48 تا 50 هزار تومان در نوسان بود و بازارساز موفق شد قیمت دلار را در این محدوده نگه دارد.
اقتصاددانان تصور می کنند که قیمت دلار احتمالا تا پایان ادامه خواهد داشت مهر و آبان در محدوده فعلی باقی خواهد ماند، اما اینکه قیمت دلار در ماه های پایانی سال چقدر خواهد بود، سوالی است که کارشناسان پاسخ روشنی برای آن ندارند. سازمان برنامه و بودجه در گزارشی در ماه گذشته پیش بینی کرده بود که قیمت دلار تا پایان سال 91 به 52 هزار تومان برسد. با این حال، اقتصاددانان چنین پیشبینی از قیمت دلار را خوشبینانه میدانند و تنها در صورت احیای برجام، دلار میتواند در این محدوده باقی بماند.
علاوه بر این، کسری بودجه و افزایش نقدینگی، قیمت دلار را از کنترل دولت خارج می کند و باعث می شود قیمت دلار وارد کانال های بالاتری شود. مگر اینکه دولت بتواند دست به یک سری اصلاحات اقتصادی بزند که بعید به نظر می رسد.