بر اساس این گزارش خانه دار شدن همواره یکی از بزرگترین دغدغه های جامعه به ویژه قشر جوان و کم درآمد بوده است. دولت در دوره های مختلف به دنبال ارائه راهکارهای موثر برای رفع این نیاز بوده است و در این زمینه طرح هایی مانند مسکن مهر نهضت مسکن ملی و همچنین اعطای تسهیلات خرید مسکن را اجرا کرد که کم و بیش به این امر کمک کرده است. بسیاری از افراد جامعه صاحب خانه شوند. با این حال، هر یک از این طرح ها نیاز به سرمایه اولیه دارند که تهیه آن برای بسیاری از افراد چندان ممکن و آسان نیست.
در سال‌های اخیر یکی از طرح‌هایی که در بازار سرمایه برای رفع نیازهای مسکن مردم مطرح شده است، عرضه اوراق مسکن استاندارد در بورس یا به‌طور کلی پیش‌فروش کنتور مسکن، محل زندگی است. اهمیت اجرای این طرح در این است که اکثر مردم سرمایه اولیه مورد نیاز برای خرید یک واحد مسکونی کامل را ندارند، بنابراین با ایده فروش کنتور مسکن می توانند حداقل یک یا چند متر از یک واحد مسکونی را خریداری کنند. خانه با هر میزان سرمایه خرید واحد مسکونی در پروژه بزرگ. به این ترتیب علاوه بر استفاده از این طرح، امکان سرمایه گذاری و پوشش ریسک نوسانات قیمت در بخش مسکن به عموم مردم داده می شود، اجرای این طرح در نهایت منجر به مالک شدن افراد می شود.
همچنین دولت می تواند با کمک این طرح و با حمایت از اجرای آن، سرمایه های مازاد و راکد مردم را که هر از چند گاهی به بازارهای مختلف اعم از ارز و دلار سرازیر شده و باعث التهاب در آن می شود، به سمتی هدایت کند. تولید مسکن علاوه بر تامین مالی سازندگان، باید در بازار مسکن که مستعد رکودهای دوره ای است، معاملات را هدایت و تحریک کند.
بورس کالای ایران در دو سال گذشته به دنبال ابداع ابزارهایی برای حل این معضل اجتماعی بوده و با پیشنهاد انتشار اوراق مسکن استاندارد یعنی فروش کنتور مسکن، تلاش کرده است تا امکان دسترسی بخش‌های بزرگ به مسکن را فراهم کند. جمعیت. جامعه، به ویژه بخش های کم درآمد.
در این زمینه، مدیر مطالعات اقتصادی و امور بین الملل بورس کالای ایران به جزئیات فروش کنتورهای خانگی در قالب اوراق رهن مسکن پرداخت و با بیان اینکه در فروش کنتورهای خانگی در بورس کالا به مرور زمان یک فرد می تواند مالک شود، گفت: درباره اوراق رهنی در دو سال گذشته طرح استاندارد مسکن را به سازمان بورس و اوراق بهادار پیشنهاد کرده ایم و منتظر ابلاغ دستورالعمل اجرایی آن هستیم.
«معین محمدی پور» افزود: سه راهکار برای مشارکت بیشتر اقشار مختلف جامعه در صنعت ساختمان در چارچوب بازار سرمایه مطرح شده است. دو راه حل با هدف تامین مالی پروژه های ساختمانی است و راه حل دیگر روش فروش و مدیریت املاک بزرگ است.
وی تصریح کرد: اولین راه حل آزادسازی اوراق وام مسکن در بورس است. نکته مهم وی این است که لزومی ندارد سرمایه گذار معادل خرید کل متر مربع یک خانه اوراق قرضه بخرد، بلکه هر فرد می تواند با میزان سرمایه خود مثلاً 6 مربع در بازار املاک سرمایه گذاری کند. متر ، چه کسی می تواند از این طریق ریسک را پوشش دهد. قیمت بازار مسکن پروژه ساخت و ساز را تامین مالی می کند.
محمدی پور تصریح کرد: راهکار دوم این است که بتوانیم صندوق های ساخت و ساز و زمین راه اندازی کنیم که با پیمانکاران مذاکره را آغاز کرده و تامین مالی پروژه های آنها را برعهده بگیرند و برای بازار مسکن سرمایه در گردش ایجاد کنند. قیمت و سود واحدهای این صندوق در واقع به سودآوری پروژه‌های عمرانی موجود در صندوق مذکور بازمی‌گردد.
و افزود: راه حل سوم که نوعی روش فروش است، تأسیس صندوق های املاک است. این صندوق امکان اوراق بهادار کردن املاک بزرگی را فراهم می کند که فروش آنها در یک زمان دشوار است.
مدیر مطالعات اقتصادی و امور بین الملل بورس کالای ایران با بیان مثالی از نحوه عملکرد راه حل اول یعنی اوراق رهن مسکن اظهار کرد: در این مدل مثلا خانه ای که 80 درصد پیشرفت داشته باشد 50 هزار می شود. مقادیر و هر ورق شامل بخشی از آن خانه، به عنوان مثال، یک متر مربع است. بدیهی است برای رسیدگی قطعی واحدهای مسکونی و تحویل آنها در تاریخ انقضا، دارنده آن باید به میزان متراژ قابل تحویل، دارنده اوراق رهنی استاندارد باشد.
وی گفت: یعنی زمانی که یک پروژه عمرانی به پایان می رسد، هر فرد با توجه به میزان کاغذ خریداری شده، مالک یک متراژ مشخص از آن پروژه است. با رسیدن به مهلت تحویل فیزیکی، در صورتی که تعداد اوراق خریداری شده توسط وی حداقل معادل یک واحد کامل باشد، طی فرآیند تخصیص عادلانه واحد مسکونی، مالک واحد مسکونی می شود.
محمدی پور بیان کرد: در واقع فرد در موعد مقرر می تواند با ارائه درخواست آماده سازی و تکمیل فرم اولویت بندی واحد خریداری شده را دریافت کند. در غیر این صورت خانه های مربوط به واحدها از طرف دارندگان اوراق به بهترین قیمت فروخته می شود و به صورت نقدی با دارنده اوراق تسویه می شود.
مدیر مطالعات اقتصادی و امور بین الملل بورس کالای ایران با بیان مزیت های اوراق مسکن استاندارد گفت: امکان تامین مالی برای کارگران ساختمانی و تضمین فروش، امکان پیش خرید مسکن در بازار رسمی مسکن، تضمین اجرای تعهدات سازنده، امکان سرمایه گذاری در کنتورسازی مسکن و دسترسی به معاملات در سراسر کشور از مزایای مهم این روش است. ضمناً در این طرح امکان انجام معاملات ثانویه و همچنین امکان تعیین کف و سقف سود در قالب پاداش استاندارد وجود دارد.
وی در خاتمه گفت: با اجرای طرح فروش کنتورهای مسکن در بورس کالا به کمک سفته های استاندارد، امکان جذب منابع مالی برای پروژه های بزرگ و سازندگان صاحب نام فراهم می شود و به لطف اخذ ضمانت‌های لازم از سوی سازنده پروژه‌ها، اطمینان لازم برای خریداران پیش‌خانه و سرمایه‌گذاران این اوراق نسبت به بازار خارج از بورس ایجاد می‌شود.
محمدی پور تصریح کرد: این مزیت قابل توجه را می توان از بسیاری از روش های متقلبانه در پیش فروش خارج از بورس خانه از جمله فروش اموال دیگران، پیش فروش توسط افراد غیرمجاز، پیش فروش با سند جعلی و یا نقض کامل تعهدات با جلوگیری از تحویل ناقص ملک.
بر اساس این گزارش، طی روزهای اخیر «امیرمهدی صبایی» سخنگوی سازمان بورس از اقدامات لازم برای راه اندازی معاملات اوراق رهنی مسکن در بورس کالا خبر داد و اصلاحات لازم در دستورالعمل این معاملات را تا پایان زمان پیش بینی کرد. شهریور به تصویب هیأت مدیره سازمان بورس می رسد.