
آیا احتمال جهش بازار سهام وجود دارد؟
به گفته پی ام آپ، نماگر اصلی بورس اوراق بهادار تهران در معاملات هفته گذشته موفق شد با رشد 1.91 درصدی به سطح 2 میلیون و 321 هزار واحد برسد. در عین حال شاخصهای سهام مجددا مورد پسند جامعه سرمایهگذاران قرار میگیرند، تا اینکه چندی پیش هیجان فروش با استراتژی شناسایی سود به حدی بود که شرکتهای بورسی یکی پس از دیگری در فهرست فروش سرمایهگذاران قرار گرفتند.
در هفته منتهی به 7 اردیبهشت ماه، 439 میلیارد تومان (میانگین در مقیاس هفتگی) از سرمایه گذاران خرد برداشت شد. این در حالی است که صندوق های قابل معامله در بورس مانند صندوق های با درآمد ثابت، مختلط و سهام به طور متوسط 109 میلیارد تومان در سبد خود جذب کردند.
اما دلیل شکل گیری اعتماد (حتی اگر محدود باشد) چیست؟ فشار فروش که عمدتاً توسط صندوقهای بزرگ در بازار شکل میگیرد را میتوان سرآغاز سقوط بازار سهام دانست. اگرچه پیش از این سیاستگذار سقف مشارکت در صندوق های سرمایه گذاری را نیز از 15 درصد به 10 درصد کاهش داده بود، اما به گفته برخی کارشناسان بورس، این امر به دلیل تشکیل موجی از شناسایی سود علاوه بر فرضیه الزام است. . افزایش عرضه توسط صندوقهای توسعه و تثبیت بازار سرمایه، پایههای آزادسازی اشتیاق فروش را در بازار فراتر از حد انتظار ایجاد کرد. در عین حال رصد بازارهای موازی نیز حاکی از آن است که تثبیت نرخ اسکناس آمریکا در بازار آزاد (محدوده 50 تا 51 هزار تومان) در زمان ریزش قیمت سهام همچنان سیگنالی از ارزش ارسال می کند. از شرکت های سهامی عام سرمایه گذاران به دلیل پویایی نبودن سایر بازارهای مالی مانند دلار، ارز و غیره، معامله گران جریان نقدی خود را عمدتاً در حساب کاری یا با خرید سهام صندوق های سرمایه گذاری مدیریت می کردند.
افزایش حداقلی شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران همراه با جریان مستمر نقدینگی به صندوق های سرمایه گذاری را می توان راهبردی جدید برای معامله گران بخش تولیدی اقتصاد کشور دانست. اینکه بخشی از نقدینگی به سمت خرید مستقیم می رود و بخشی دیگر وارد صندوق ها می شود، می تواند به وضوح نشان دهنده تعدد رویکردهای سرمایه گذاری باشد (طبق آمار، صندوق های سرمایه گذاری همچنان در صدر فهرست جذب نقدینگی قرار دارند). ظاهراً سرعت انتشار گزارشهای 12 ماهه شرکتهای سهامی عام در این هفته افزایش مییابد و شرکتهای پیشرو در بازار احتمالاً عملکرد 1401 را در سیستم کدال نیز منتشر خواهند کرد. در این شرایط ارزیابی آنچه در سال گذشته برای صنایع رخ داده و چشمانداز عملیاتی آینده شرکتها با توجه به پارامترهای اقتصادی ترسیم میشود تا حدودی آسانتر خواهد بود.
اما نکته مهم، ریسک های سیاسی و اقتصادی فراوانی خواهد بود که می تواند بر جریان معاملات سهام در بازار اثر بگذارد. جدای از مسائل مربوط به قطعی گاز و برق در صنایع که مستقیماً جریان تولید را نشان می دهد و این گونه اتفاقات در گزارش های بعدی به صورت آماری (کاهش چشمگیر) قابل مشاهده خواهد بود، اما لازم به ذکر است که بار دیگر موضوعات مربوط به از سرگیری مذاکرات در حوزه برنامه جامع اقدام مشترک در دستور کار قرار گرفته است.
اگرچه بازار مدتهاست که به این موضوع پرداخته است، اما نباید فراموش کرد که احیای موضوع مذاکرات سیاسی ممکن است بار دیگر سطح ریسک معاملات را افزایش دهد، به عبارت دیگر سیگنالهایی از برجام حول مذاکرات هستهای است. عاملی که می تواند در نوسانات شاخص های سهام بسیار موثر باشد. نمونه اخیر تأثیر ریسک های سیاسی بر روند حرکت شاخص های سهام را می توان در بورس استانبول نیز ذکر کرد.
در شرایطی که انتخابات ریاست جمهوری ترکیه به مرحله دوم (رقابت سیاسی اردوغان و کیلیچداراوغلو) رسید، می توان دریافت که شاخص بورس این کشور نوسانات شدیدی را تجربه می کند. اصولاً بورس ها نسبت به سایر بازارها نسبت به رویدادهای سیاسی بسیار حساس هستند، دقیقاً همان اتفاقی که در سال های اخیر در بورس کشور از نظر سیاست خارجی افتاده است. (خبری که در هر نوبت به معامله گران مسیر جدیدی می داد و شاخص های سهام تحت تاثیر آن با ریزش های هیجانی همراه بود.) در هر صورت نحوه حرکت و به طور کلی نوع نگرش سرمایه گذاران به اتفاقاتی که دیپلمات ها تعیین کردند. حوزه سیاست خارجی کشور می تواند برای هدایت روند آتی معاملات سهام مثمر ثمر باشد. اکنون بحث استفاده از ریال از احیای برجام و تغییر جهت پول به سمت صنایعی مانند خودرو، بانک، حمل و نقل و غیره است. با ظهور اولین انگیزه های مثبت سیاسی در بازار سرمایه می توان آن را دوباره مطرح کرد.
در هفته جاری این احتمال که فاز اصلاحی غول های بازار به پایان برسد و دوباره شاهد هجوم نقدینگی به سمت صنایع دلار محور باشیم دور از انتظار نخواهد بود. اصلاحات اخیر راه را برای افزایش قیمت ها هموار کرده است.